دانشـنامه موضوعی علوم قـرآن و حدیث

موضوعات مطالب

مطلق آنست که بر معنای که در جنس خود عمومیت دارد دلالت کند مانند رجل که عام همة افراد زیر مجموعة خود را دربر‌می‌گیرد ولی مطلق حالات و اوصاف افراد زیر مجموعة خود را شامل می‌شود . حال اگر لفظی اطلاق مطلق رااز بین ببرد و آن را جنبه‌ی خصوصیتی بدهد آنرا مقید گویند مانند رجل دانشمند ، با این قید دیگر رجل غیردانشمند را شامل نمی‌شود ، البته رجل دانشمند خود نیز برافراد تحت خود اطلاق دارد و این اطلاق نیز با قیدی دیگر مثلاً عادل شکسته می‌شود .

«‌ فاذا دفَعتم الیهم اموالهم فاشهدا علیهم و کفی بالله حسیباً»

هنگامی که اموال ایتام را به آنها واگذار می‌کنید بر آنها شاهد بگیرید و خداوند برای محاسبه کافیست .شاهد در این آیه مطلق است و مقید آن اخبار و احادیث عدیده‌ایست که عدالت رادر شاهد لازم میداند زیرا اگر شاهد عادل نباشد و احتمال دروغ در وی راه داشته باشد شهادت وی اعتباری ندارد .کمااینکه این قید ( قید عدالت ) در نویسنده قرار داد قرض قضاوت و حکومت وصیت طلاق و...آمده است .



ســــمانه حســــن

مطلق و مقیّد