[برخی تقسیمات در سوره‌های قرآن]

سوره‌های قران با عنایت به آغاز آنها به عناوین ذیل تقسیم می‌شوند :

1 - برخی از سوره‌های قران با حروف مقطعه آغاز می‌شوند و آنها مجموعاً 29 سوره‌اند این دسته خود تقسیماتی دارند که د رمبحث حروف مقطعه گذشت .

2 - برخی از سوره‌های قران با تحمید( الحمدلله) آغاز می‌شونداین سوره‌ها را اصطلاحاً حامدات خوانند و عبارتند از :

حمد ، انعام ، کهف ، سبأ ، فاطر

3 ـ برخی از سوره‌های قران با ندا شروع میشوند وان مجموعاً ده سوره‌اند :

در برخی از این سورها مخاطب پیامبر (ص) است مانند سوره‌های : احزاب ، طلاق ، تحریم ، مزمل ، مدثر

و در برخی دیگر مخاطب مؤمنین هستند. مانند سوره‌های : مائده ، حجرات ، ممتحنه

ودر بعضی دیگر مخاطب مردم است مانند سوره‌های: نساء ، حج

4 - برخی از سورهای قران با تسبیح شوروع می‌شوند که اصطلاحاً آنها را مسبّحات گویند وآنها هفت سوره‌اند : اسراء ، حدید ، حشر ، صف ، جمعه ، تغابن ، اعلی

 5 - برخی از سورهای قران با قسم آغاز می‌شود و آنها هفده سوره‌اند :

صافات ، ذاریات ، طور ، نجم ، قیامت ، مرسلات ، نازعات ، بروج ، طلاق ، فجر ، شمس ، بلد ، لیل ،ضحی ، تین ، عادیات ، عصر

6 - برخی از سورهای قران با ادات شرط آغاز می‌شود و آنها هفت سوره‌اند:

واقعه ، منافقون ، تکویر ، انفطار ، انشقاق ، زلزال ، نصر

7 - برخی از سورهای قران با قل شروع میشوند و آنها پنج سوره‌اند :

جن ، کافرون ، اخلاص ، فلق، ناس

8 - برخی از سورها با استفهام آغاز می‌شوند و آنها شش سوره‌اند :

نبأ ، انسان ، غاشیه ، انشراح ، فیل ، ماعون

9 - برخی از سورهای قران با اعلام انزجار و تنفر آغاز می‌گرددو آنها پنج سوره‌اند :

برائت ، محمد ، مطففین ، همَزه ، تبّت

10 - برخی از سورهای قران با تبریک شروع می‌شوند و آنها دو سوره‌اند :

فرقان ، ملک

سوره های قران از نظر کوتاه و بلندی به عناوین زیر تقسیم می‌شوند:

1 - سبع طوال ( هفت سورة طولانی) و آنها عبارتند از :

بقره ، آل‌عمران ، نساء ، مائده ، انعام ، اعراف ، انفال توبه (پس  انفال و توبه یک سوره‌شمرده می‌شوند).

2 - مئین ( سورهایی که قریب به صد آیه دارند ) و عبارتند از :

یونس ، هود، یوسف ، حجر ، نحل ، اسراء ، کهف ، طه ، انبیاء حج ، مؤمنون

3ـ مثانی ( سورهایی که بعد از مئین می‌آیند ) این سورها از سوره‌ی نور آغاز می‌شود وتا سوره‌‌ی حجرات ادامه می‌یابند .

4 - مفصَّلات ( سورهای کوتاه ) در علامت گذاری این گونه سورها به مفصلات وجوهی گفته است از جمله:

الف) این سورها فصول متعدد دارند و هر بسمله اغاز فصل دیگر است .

ب) این سورها از محکمات قران می‌باشند و بهمین جهت آنها  را مفصلات گویند .

ج) آیات این سورها نسخ نشده است .

این سورها بر سه دسته‌اند :

 · طوال( بلند) این سورها از حجرات آغاز وتا سوره بروج امتداد دارند .

 · اوساط ( متوسط) این سورها از سوره طارق آغاز و تا بیّنه را شامل می‌شوند .

 · قصار ( کوتاه ) از سوره زلزال تا آخر قران قصار نامیده میشود .

برخی سوره های قران را تحت عناوین خاص دیگری جمع شده اند که عبارتند از :

عتاق : به سوره هایی می گویند که در ابتدا نازل شده اند و عبارتند از :

 اسراء ، کهف ، مریم ، طه ، انبیاء

عزایم : به سوره هایی می گویند که آیه سجدة واجب دارند و عبارتند از :

 سجده ، فصلت ، نجم ، علق

سجده : به سوره هایی می گویند که که مشتمل بر آیة وجوب ویا استحباب سجده می باشند و عبارتند از

اعراف ، رعد ، نحل ، اسراء ، مریم  ،حج ( در دو آیه )  ،فرقان ، نمل ، سجده ، ص ، فصلت ، نجم ، انشقاق ،علق

زهرا وَین : به سوره هایی می گویند که احکام و فروعات دینی بیشتری در خود جای داده اند و عبارتند از:  بقره ، آل عمران

قرینتین : به دو سوره در کنار هم که برخی از مفسرین آنها را یک سوره ذکر کرده اند عنوان شده اند و عبارتند از : اتقال و توبه

قوارع : به سوره هایی می گویند که موجب ایمنی از اجنه و شیاطین می شوند و آنها عبارتند از :ناس و فلق  البته آیةالکرسی را هم جزء این دسته شمرده اند.