در مورد آخرین آیه‌ایکه نازل شده است اختلافات فراوانی وجود دارد . زرقانی در مناهل العرفان ده قول را در این زمینه نقل کرده است . برخی از اقوال عبارتند از:
1- آیه « واتقوا یوماً نرجَعون فیه الی الله ... ( به نقل از ابن عباس و ابی حاتم )
2- آیه « یا ایها الذین آمنوا اتقوا وذرو ما بقیَ من الرّبوا » ( به نقل از ابن عباس و ابن عمر)
3- آیه « یا ایها الذین آمنوا اذا تداینتم بدینٍ الی اجلٍ مسمّی فاکتبوه» سیوطی در الاتقان میگوید :
« میان روایاتی که این سه آیه را به عنوان آخرین آیه ذکر نموده‌اند منافاتی وجود ندارد ، زیرا اینها همه یکباره نازل گردیده‌اند . همانگونه که در ترتیب مصحف به هم هستند و داستان آنها نیز یکی است . هریک از راویان بعضی از آیات را آخرین آیه دانسته‌اند که در جای خود صحیح است».زرقانی در کتاب خود آیة 281 بقره را آخرین ایه نازل شده می‌داند . وی می‌نویسد :در روایت ابن عباس نقل شده پیامبر پس از نزول این آیه فقط نه شب زندگی کرد .
4ـ آیه « الیوم اکملت لکم دینکم ... »عقوبی‌گفته است : آخرین آیه ، همین است که نزولش در غدیر خم هنگام نصب علی بن ابی طالب به امامت بوده‌است .
صاحب تفسیر مجمع البیان مرحوم طبرسی(ره) میگوید : آیه « واتقوا یوماً ترجعون فیه الی الله ...» طبق گفتة ابن عباس وسدآخرین‌آیه‌ای است که بررسول خدا (ص) نازل شده است‌وجبرئیل (ع) به‌آنحضرت‌عرض کرد این آیه را در رأس آیة 280 از سورة بقره قرار دهد. که این قول را دکتر حجتی نیز پذیرفته است و میگوید بهترین راه حل شناسایی آخری آیاتی که برپیامبر نازل بیان مرحوم طبرسی است که بسیار جامع و دقیق است و از نظر علمی جالب توجه می‌باشد .
صاحب التمهید ، نظر یعقوبی را ترجیح می‌دهد زیرا آیه 3 سوره‌‌ی مائده اعلامی برای به کمال رسیدن دین بوده و انذاری برای به پایان رسیدن وحی. وی میگوید : اما آیة « واتقوا یوماً ترجعون فیه الی الله ...» طبق روایت ماوردی درمفی به سال حجة الوداع ( دهم هجرت )نازل گردید . بنابراین نمی‌تواند آخرین آیه باشد زیرا آیة اکمال پساز بازگشت پیامبر از حج در غدیر خم بین راه نازل شده‌است پس گفتة ابن واضح یعقوبی صحیح‌تر است به نظر می‌رسد. وجه جمع میان آیات پایانی سوره بقره و آیه 3 سوره مائده این است که بگوییم آن آیات آخرین آیات الاحکام بوده است که نازل شده اما این آیه ( 3 مائده ) آخرین آیات وحی بوده است . و اما در مورد آخرین سوره‌ای که نازل شده است در روایات منقول از اهل بیت (ع) آمده که سوره ، سورة نصر است . امام صادق (ع) فرمود : آخرین سوره ، اذا جاء نصر الله والفتح است . سیوطی نیز در الاتقان نقلی از ابن عباس آورده که آخرین سوره ، سورة نصر است .ونیز روایت شده است که : آخرین سوره، س.رة برائت است که نخستین آیات آن سال نهم هجرت نازل شدو پیامبر (ص) علی (ع) را فرستاد تا آن رابر جمع مشرکین بخواند.
آیت الله معرفت میگوید : آری سوره نصر پیشاز سورة برائت نازل شده است زیرا سورةنصر در سال فتح مکه که سال هشتم هجرت بود نازل گردیده و سوره برائت پس ازفتح ، در سال نهم هجرت نازل شده است. راه جمع بین این روایات این است که بگوییم : آخرین سوره کامل سوره نصر است و آخرین سوره به اعتبار آیات نخستین آن ، سوره برائت است.